“Yurt Dışındaki Vatandaşlarımıza Verilen Sözleri Neden Tutmuyorsunuz?”
İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, AK Parti’nin 2023 seçim beyannamesi kapsamında yurt dışındaki vatandaşlara verilen vaatlerin akıbetine ilişkin soru önergesi verdi. Yeneroğlu, TBMM Başkanlığına sunduğu kapsamlı soru önergesinde bu sefer Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a, yurt dışında yaşayan vatandaşlara verilen vaatlerin neden hala yerine getirilmediğini sordu.
“Çifte vatandaşlığa geçişler çok düşük seviyede, sebebini neden sorgulamıyorsunuz?”
Yeneroğlu, çifte vatandaşlık hakkının desteklenmesine yönelik gerekli yasal ve diplomatik adımların atılmadığını belirtti. Almanya’nın çifte vatandaşlık hakkını tanımasının ardından, yaklaşık 500 bin kişilik potansiyele rağmen 1 yıllık sürede sadece 25.387 kişinin Türk vatandaşlığına geçtiğine dikkat çeken Yeneroğlu, hükümete vatandaşlığa geçiş sayısının bu kadar düşük kalmasının gerekçesini sorgulaması çağrısında bulundu.
Yeneroğlu ayrıca, vatandaşlığa geçişlerin arttırılması için ne tür somut çalışmaların yürütüldüğünü sordu. Dövizle askerlik bedelinin yüksekliği nedeniyle gençlerin adeta Türk vatandaşlığından çıkmaya teşvik edildiğini vurgulayan Yeneroğlu, bu konuda Millî Savunma Bakanlığı ile eşgüdüm halinde bir düzenleme hazırlığı yapılıp yapılmadığını Meclis gündemine taşıdı.
“Seçim vaatleri göz boyamadan ibaret değilse, buyrun ne yapıldığını açıklayın”
Yeneroğlu, yurt dışında askerlik yapan vatandaşların askerlik hizmetlerinin Türkiye’de tanınması yönündeki seçim vaadinin akıbetini de gündeme taşıdı. Aradan geçen zamana rağmen hangi ülkelerle bu konuda ikili anlaşmalar yapıldığına dair kamuoyuna tek bir somut bilginin sunulmadığını belirten Yeneroğlu, “Hükümet, seçimden önce verdiği sözlerin neredeyse tamamını unutmuşa benziyor. Bu vaatlerin bir göz boyamadan mı ibaret olduğu merak ediliyor. Eğer böyle değilse gerçekten takvime bağlanmış bir çalışmaları olup olmadığını açıklasınlar” diyerek tepkisini dile getirdi.
“Gezici konsolosluk hizmetleri önemli bir imkandı, neden azalttınız?”
Yeneroğlu, hükümetin artırma sözü verdiği gezici konsolosluk hizmetlerinin tam aksine ciddi şekilde azaltıldığını vurgulayarak, 2023’te 73 olan hizmet sayısının 2024’te 43’e düşmesini eleştirdi. “Vatandaşın ayağına giden hizmeti azaltmak, özellikle temsilciliklerden uzak bölgelerde yaşayan binlerce insanı mağdur etmektir. Bu geriye gidişi hangi gerekçeyle savunacaklar, merak ediyorum” ifadelerini kullandı.
“Ne kurumsal kapasiteyi arttırdınız ne de hizmetleri iyileştirdiniz”
Yeneroğlu, hükümetin sıkça dile getirdiği dijitalleşme, kurumsal kapasite artışı ve yurt dışı vatandaşlara yönelik hizmet iyileştirme vaatlerinin büyük ölçüde kâğıt üzerinde kaldığını vurguladı. Aynı şekilde, uluslararası kuruluşlarda Türk vatandaşlarının daha etkin konumlara gelmesi amacıyla üniversiteleri de içerecek şekilde ortak bir program başlatılacağı vaat edilmesine rağmen, bu vaadin de yalnızca lafta kaldığına dikkat çekti.
Yurt dışında doğup büyüyen gençlerin kamu kurumlarında istihdamı, yerinden öğretmen ve din görevlisi alımı, dijital konsolosluk işlemleri ile ilgili vaatlerin de takipçisi olmaya devam edeceğini belirten Yeneroğlu, e-Devlet ve www.konsolosluk.gov.tr üzerinden verilmesi gereken hizmetlerin hâlâ kısıtlı olduğunu, vatandaşın işlem yapmak için hâlâ temsilciliklere bizzat gitmek zorunda kaldığını ve konsoloslukların çoğunluğunda birçok kadronun boş olduğunu ifade etti.
Yeneroğlu, yaklaşık bir yıl önce konuya ilişkin vermiş olduğu soru önergesine anayasal sorumlulukla bağdaşmayacak şekilde cevap verilmediğini hatırlatarak, yurt dışı vatandaşlarımıza verilen vaatlerin neden yerine getirilmediğine ilişkin sorularını Bakan Fidan’a yöneltti:
- Çifte vatandaşlık hakkının desteklenmesi kapsamında bugüne kadar hangi yasal ve diplomatik adımlar atılmıştır? Örneğin, Almanya’da çifte vatandaşlık hakkının tanınmasından sonra geçen yaklaşık bir yıllık sürede yalnızca 25.387 kişinin Türk vatandaşlığına geçtiği görülmektedir. Oysa yaklaşık 500 bin kişilik bir potansiyel bulunmasına rağmen geçişlerin bu denli sınırlı kalmasının nedeni nedir? Vatandaşlığa geçişlerin artırılması amacıyla hangi somut çalışmalar yürütülmektedir? Çifte vatandaşlık imkânı tanıyan tüm ülkelerde vatandaşlığa geçme hakkına sahip kişi sayısı kaçtır ve şimdiye kadar bu haktan kaç kişi yararlanmıştır? Yurt dışında yaşayan gençlerin, yalnızca yüksek dövizle askerlik bedeli nedeniyle Türk vatandaşlığından çıkmak zorunda kalmalarını önlemeye yönelik olarak Millî Savunma Bakanlığı ile eşgüdüm içinde dövizle askerlik bedelinin düşürülmesi yönünde herhangi bir çalışma yürütülmekte midir?
- Yurt dışında yaşadıkları ülkelerde askerlik yapanların askerliklerinin ülkemizde tanınması kapsamında hangi ülkelerle ikili anlaşmalar yapılmıştır veya yapılması planlanmaktadır? Söz konusu vaadin hayata geçirilmesi için bugüne kadar hangi somut adımlar atılmıştır? Yürütülen çalışmalara ilişkin herhangi bir takvim bulunmakta mıdır?
- Bakanlığınız faaliyet raporları incelendiğinde 2023 yılında 73 olan gezici konsolosluk hizmeti sayısının 2024 yılında 43’e düştüğü görülmektedir. Vatandaşlarımızın büyük memnuniyet duyduğu ve artırılmasını talep ettiği gezici konsolosluk hizmeti sayısındaki bu azalışın gerekçesi nedir? Gezici konsolosluk hizmetlerinin azaltılması, özellikle dış temsilciliklere uzak bölgelerde yaşayan vatandaşlarımızı mağdur etmemiş midir? Artırılması vaat edilen bu hizmetin aksine azaltılmış olmasını nasıl açıklıyorsunuz?
- Konsolosluk hizmetlerinin sayısını, hızını ve kalitesini artırma vaadine ilişkin Bakanlığınızca hangi çalışmalar yürütülmektedir? Bu çalışmaların ayrıntıları nelerdir? İlgili çalışmalar için bir takvim belirlenmiş midir?
- Türk vatandaşlarının uluslararası kuruluşlarda daha fazla temsil edilmesi ve etkin konumlara gelebilmesi amacıyla, Bakanlığınız tarafından üniversiteleri de kapsayan herhangi bir ortak program hayata geçirilmiş midir? Eğer böyle bir program hayata geçirilmemişse, gerekçeleri nelerdir? Söz konusu vaadin hayata geçirilmesi amacıyla Bakanlığınızın planladığı veya bugüne kadar gerçekleştirdiği faaliyetler nelerdir?
- Yurt dışındaki vatandaşlarımıza yönelik hizmet sunan kamu kurumlarında yurt dışında doğup büyüyen gençlerimizin istihdam oranının artırılması vaadine ilişkin Bakanlığınız tarafından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile koordineli bir şekilde herhangi bir çalışma yürütülmektedir? Yürütülen çalışmalara yönelik herhangi bir takvim bulunmakta mıdır?
- Türkiye’den gönderilen öğretmen ve din görevlisi açığının giderilmesi amacıyla yerinden öğretmen ve din görevlisi istihdam edilmesine yönelik olarak Bakanlığınız tarafından yürütülen faaliyetler nelerdir? Öğretmen ve din görevlilerinin bu şekilde istihdam edilmesine ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmış mıdır? Bu kapsamda istihdam edilen kaç öğretmen ve din görevlisi bulunmaktadır?
- Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonu Kararı (BAOKK) kapsamında yurt dışında istihdam edilmek üzere din görevlisi, öğretmen, öğretim görevlisi, öğretim üyesi ve okutman unvanlarında 3500, ayrıca Diyanet İşleri Başkanlığınca yurt dışında sözleşmeli din görevlisi istihdamı için de 600 kadro tahsis edilmiş olup ülke ve konsolosluk bölgelerine göre bu kadroların dağılımı ile durumu (dolu/boş) nasıldır?
- Konsolosluk işlemlerinin dış temsilciliklere gitmeden e-Devlet platformu veya www.konsolosluk.gov.tr üzerinden gerçekleştirilebilmesi için hangi çalışmalar yürütülmektedir? Halihazırda hangi iş ve işlemler tamamen uzaktan, internet ortamı üzerinden gerçekleştirilebilmektedir? Bu sistemde yer almayan hizmetlerin sisteme entegre edilmesi için hangi çalışmalar yürütülmektedir? Yürütülen çalışmalara ilişkin bir takvim var mıdır?
- Anayasamızın 98’inci maddesinde soru önergelerinin en geç 15 gün içinde cevaplandırılması gerektiği hüküm altına alınmışken 7/13593 esas numaralı soru önergeme aylarca cevap vermemiş olmayı anayasal sorumluluk ile nasıl bağdaştırıyorsunuz?
