YENEROĞLU, BÖCEK AİLESİ SORUŞTURMASINDA YENİ İHMALLERİ MECLİS GÜNDEMİNE TAŞIDI:
“BİR OTELDE RUHSATSIZ İLAÇLAMA FAALİYETİ NASIL YAPILABİLİYOR? DENETİMSİZLİK BU KADAR MI SİSTEMATİKLEŞTİ?”
İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, Almanya’dan İstanbul’a gelen Böcek Ailesi’nin kaldıkları otelde gerçekleştirilen ilaçlama faaliyeti sonucu zehirlenerek hayatını kaybetmesiyle ilgili soruşturma devam ederken, geçtiğimiz hafta Sağlık Bakanı ve Tarım ve Orman Bakanı tarafından yanıtlanmak üzere sunduğu iki soru önergesinin ardından bugün de Sağlık Bakanı ile Kültür ve Turizm Bakanına yöneltilen iki yeni soru önergesi verdi.
Yeneroğlu, yeni soru önergelerinde hem ruhsatsız ilaçlama faaliyetine göz yumulmasını hem de konaklama tesislerindeki yıllardır süregelen denetim yetersizliğini vurgulayarak, yaşanan facianın “münferit bir hata” değil, denetim mekanizmasındaki ihmallerin sistematikleşmesinden kaynaklandığını belirtti.
‘Mevzuat bu kadar açıkken ruhsatsız bir şirket nasıl otellerde ilaçlama yapabilir?‘
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’na yöneltilen soru önergesinde Yeneroğlu şu değerlendirmelere yer verdi: “Soruşturma kapsamında oteli ilaçlayan firmanın sertifikasız ve ruhsatsız olduğu tespit edilmiştir. Oysa Biyosidal Ürünler Yönetmeliği’nin 26. maddesi çok nettir: İzinsiz firmalar derhal faaliyet dışı bırakılır, idari para cezası uygulanır ve sorumlular hakkında adli işlem başlatılır.
Buna rağmen ruhsatsız bir şirketin bir otelde işlem yapabilmiş olması, Bakanlığın temel denetim görevini dahi yerine getirmediğini göstermektedir.”
Yeneroğlu, özellikle İl Sağlık Müdürlüğü’nün denetim yükümlülüğünü ihmal edip etmediğinin, kamu görevlileri hakkında bir soruşturma başlatılıp başlatılmadığının kamuoyuna açıklanmasının artık zorunluluk hâline geldiğini vurguladı.
‘Bir yılda tesislerin beşte biri bile denetlenmiyor; bu tablo yapısal bir çöküşün göstergesi’
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a yönelttiği soru önergesinde Yeneroğlu, Bakanlığın resmi verilerinin dahi Türkiye’deki denetim sisteminin sürekli kapasite kaybettiğini gösterdiğini belirtti:
“Bakanlık tarafından 2023 yılında 20.705 tesisin yalnızca 2.416’sı denetlenmiştir. 2024 yılında bu sayı 22 bine çıkmasına rağmen denetlenen tesis sayısı sadece 4 bindir. 2025 yılı için hedeflenen 4.200 denetimin dahi yıl sonunda ancak 3.700 seviyesinde gerçekleşeceği anlaşılmaktadır. Bu rakamlar, Türkiye’deki konaklama tesislerinin büyük bölümünün yıllarca denetlenmeden faaliyet gösterebildiğini ortaya koymaktadır.”
Yeneroğlu, bu tablonun turizm sektöründe hem kamu sağlığı hem de kamu güvenliği açısından ciddi bir tehlike taşıdığını belirtti.
Yeneroğlu, Bakan Memişoğlu’na şu soruları yöneltti:
- Söz konusu olayda ilaçlama faaliyeti yürüten şirketin denetim yükümlülüğünü yerine getirmeyen İl Sağlık Müdürlüğü hakkında idari soruşturma başlatılmış mıdır? Başlatıldıysa soruşturmanın akıbeti nedir?
- Türkiye genelinde biyosidal ürün uygulayıcılarına yönelik denetimler hangi sıklıkla yapılmaktadır? İller bazında son 5 yılın denetim sayıları nelerdir? Kaç firmaya idari para cezası veya kapatma cezası verilmiştir?
- Türkiye genelinde ilaçlama firmaları için zorunlu eğitim, sertifikasyon ve personel niteliği ile ilgili standartlar nelerdir? Bu kriterlere uyum nasıl denetlenmektedir?
‘Olaydan Sonra İlaçlama Şirketlerinin Faaliyet İzinleri Konusunda Ülke Genelinde Denetim Başlatılmış Mıdır?’
- İlaçlama yapılan alanlarda geçici kapatma, uyarı ve bilgilendirme zorunluluğu, havalandırma süresi ve güvenli giriş kriterleri için yeni düzenlemeler yapılması planlanmakta mıdır?
- Otel, yurt, pansiyon ve toplu yaşam alanlarının ürün kullanım güvenliği ve ilaçlama kayıtlarının tutulması konusunda Sağlık Bakanlığı ile diğer ilgili Bakanlıklar arasında ortak bir çalışma yürütülmekte midir?
- Olaydan sonra ilaçlama şirketlerinin faaliyet izinlerinin gözden geçirilmesine yönelik ülke genelinde özel bir denetim süreci başlatılmış mıdır?
Yeneroğlu, Bakan Ersoy’a ise şu soruları yöneltti:
- Bahse konu otel Bakanlığınız tarafından en son ne zaman denetlenmiştir? Denetimin kapsamı nedir?
- Yapılan denetimlerde herhangi bir uygunsuzluk veya eksiklik tespit edilmiş midir? Edildiyse bu eksiklikler hangi niteliktedir ve tesis hakkında hangi idari işlemler uygulanmıştır?
- Otele ait ilaçlama kayıtlarında; uygulamayı yapan firma bilgisi, kullanılan ürünün adı ve ruhsat durumu, uygulama tarihi, doz miktarı, havalandırma süresi ve güvenli giriş zamanı gibi bilgilerin eksiksiz tutulup tutulmadığı Bakanlığınızca tespit edilmiş midir?
‘Ülke Genelinde Acil Bir Denetim Süreci Başlatılmış mıdır?’
- Konaklama tesislerinde biyosidal ürün uygulamalarına ilişkin zorunlu kayıt, şeffaflık, izlenebilirlik ve raporlama standartlarının güncellenmesine yönelik Bakanlığınız tarafından yürütülen bir çalışma mevcut mudur? Sağlık Bakanlığı ile koordineli yeni bir ortak denetim modeli planlanmakta mıdır?
- 2024 yılından bu yana Bakanlığınıza bağlı denetim birimleri tarafından kaç tesiste denetim gerçekleştirilmiştir? Denetimlerin alt kategori dağılımı (otel, tatil köyü, pansiyon, yurt vb.) nedir?
- Böcek Ailesi’nin ölümünden sonra konaklama tesislerine yönelik olarak özellikle ilaçlama faaliyetleri, kimyasal kullanım güvenliği ve kayıt tutma zorunlulukları konusunda ülke genelinde kapsamlı bir acil denetim programı başlatılmış mıdır?
‘Bu Facia İşleyen Bir Denetim Düzeninin Bulunmadığının Açık Kanıtıdır’
Yeneroğlu, açıklamasının sonunda şunları kaydetti: “Bir aile dört ferdiyle yok oldu. Bu olay yalnızca trajik birer ölüm değil; kurumların görevini yapmadığı, denetimlerin işlemediği, ihmallerin birbirine eklenerek ağır bir sonuca yol açtığı bir faciadır. Benzer bir olayın tekrar yaşanmaması için sorumluların ortaya çıkarılması ve denetim sisteminin köklü şekilde yenilenmesi şarttır.”
